راه های اعتراض به رأی دادگاه
راه های اعتراض به رأی دادگاه، حاوی شیوه ی عادی و فوق العاده می باشد. واخواهی به همراه تجدید نظر خواهی، از جمله شیوه های عادی و همچنین فرجام خواهی، اعاده دادرسی و اعتراض از سوی شخص ثالث از شیوه های فوق العاده اعتراض به رأی دادگاه محسوب می شود. البته که هریک از این روش ها مراحل و شیوه مخصوص به خود را شامل می شوند. ما در این مطلب از خود سعی می کنیم شما را با برخی از مهم ترین آن ها آشنا سازیم.
راه های اعتراض به رأی دادگاه کدام است؟
- پس از آن که رأی بدوی از جانب دادگاه صادر گردید، هریک از اصحاب دعوا خواهند توانست پس از وارسی مفاد رأیی که صادر شده است، به هنگامی که آن رأی را برخلاف قوانین تلقّی کنند، طی مهلت زمانی قانونی مقرر بدان اعتراض بنمایند. به همان شکل که بیان داشتیم راه های اعتراض به رأی دادگاه به دو حالت عادی و فوق العاده است.
- شیوه های عادی اعتراض به رأی دادگاه، حاوی واخواهی و تجدید نظر خواهی می شود. راه های فوق العاده، حاوی فرجام خواهی، اعاده دادرسی و همچنین اعتراض به شخص ثالث خواهد بود. هریک از این موارد نام برده شده حاوی شیوه و مراحل مخصوص به خود خواهند بود.
راه های عادی شکایت از رأی دادگاه ها!
- شیوه های عادی اعتراض به رأی دادگاه با راهنمایی وکیل کیفری، به روش هایی اطلاق می گردد که غالباً مجاز می باشند. مگر به هنگامی که در قانون استثناء برای آن ها در نظر گرفته شده باشد. براساس قانون آیین دادرسی مدنی، راه های عادی شکایت از آراء دادگاه ها را می توان در دو طبقه واخواهی و تجدید نظر خواهی جای داد. البته که هریک از این موارد حاوی احکام جداگانه ای هستند.
واخواهی
از جمله شیوه های اعتراض به رأی دادگاه، واخواهی خواهد بود. بنابر ماده ۳۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی، واخواهی از رأی صادر گردیده، مخصوص احکام غیابی خواهد بود. بنابراین به احکامی که به صورت حضوری صادر می شود، تعلق نخواهد داشت. از این جهت، واخواهی در واقع اعتراض به حکم غیابی می باشد.
تجدید نظر خواهی
چنانچه که آرایی که از دادگاه ها صادر گردیده اند، قابلیت تجدید نظر خواهی داشته باشند، دوطرف حق خواهند داشت در مهلت قانونی مقرر «برای افراد مقیم در ایران بیست روز و برای افراد مقیم در خارج از کشور دو ماه از مؤعد ابلاغ و یا انقضای مدّت واخواهی» از آن حکم، تجدید نظر خواهی بنمایند. غالباً آراء صادر گردیده از دادگاه ها، از قابلیت تجدید نظر خواهی برخوردار هستند. مگر به هنگامی که براساس قانون در ارتباط با آن ها استثنایی وجود داشته باشد و امکان تجدید نظر خواهی برای آن ها وجود نداشته باشد.
راه های فوق العاده اعتراض به رأی دادگاه کدام است؟
به همان شکل که بیان نمودیم راه های فوق العاده شکایت از رأی دادگاه ها صرفاً در موارد استثنایی که قانون گذار مجاز و قانونی دانسته است، ممکن خواهد بود. براساس قانون آیین دادرسی مدنی و همچنین آیین دادرسی کیفری، طرق فوق العاده شکایت از رأی دادگاه حاوی موارد ذیل خواهد بود؛
فرجام خواهی
فرجام خواهی بدین معنا خواهد بود که دیوان عالی کشور، انطباق و یا عدم انطباق رأی صادر گردیده را با قوانین و موازین شرعی، وارسی می نماید و در پایان، آن را به مرحله تأیید یا نقض خواهد رساند. به هنگامی که دیوان، رأی صادر گردیده را نقض بنماید، به حالت ماهوی به دعوا رسیدگی نخواهد شد. بلکه که پرونده را به دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده رأی، اعاده می نماید تا برای باری دیگر مورد رسیدگی واقع شود.
اعاده دادرسی
اعاده دادرسی، تحت عنوان یکی از راه های فوق العاده اعتراض به رأی، بدین معنا است که همان مرجعی که رأی را صادر نموده است، به هنگام وجود شرایط مقید گردیده در قانون، مجدداً آن را مورد وارسی قرار خواهد داد. به عنوان نمونه، به هنگامی که بعد از صدور حکم در دادگاه، مدارک نوینی پیدا شود که دلالت بر حقانیت و بی گناهی شخص موردنظر دارد، می توان نسبت به حکم صادره، درخواست اعاده دادرسی نمود.
اعتراض به شخص ثالث
علی رغم آن که آراء صادر شده از دادگاه ها، تنها در ارتباط با دعوا صادر خواهد شد. و در اصطلاح اثر نسبی به خود می گیرد، ولو گاهاً در رابطه با شخص ثالث نیز اثراتی به بار می آورد. پس فردی که حکم صادره حقوق وی را تحت تأثیر واقع نموده است، می تواند بدین حکم اعتراض بنماید. البته که اعتراض از سوی او می تواند به صورت ثالث اصلی یا ثالث طاری باشد.