توقیف اموال محکوم علیه

در این مقاله قصد داریم به مبحث توقیف اموال محکوم علیه بپردازیم. توقیف به معنای بازداشت کردن و نگه داشتن اموال مختلف است. بنابراین می توان عنوان کرد که توقیف اموال یعنی نگه داشتن اموال مختلفی که دارا هستیم. طبق حقوقی که برای  توقیف اموال وجود دارد می توان مال شخصی را بازداشت کرده و از فرد مورد نظر اجازه تصرف و استفاده از آن را از او سلب کنیم.

توقیف اموال محکوم علیه

توقیف اموال محکوم علیه در واقع این است که اموال کسی که در دادگاه حکمی به ضرر او صادر شده است را تصرف کنیم. این توقیف اموال در شرایطی انجام می شود که محکوم علیه از پرداخت بدهی خود سر باز بزند. در این موارد حتی اگر خواهان دعوا احساس کند و به این نتیجه برسد که امکان دارد چنین رفتاری از فرد مقابل صورت بگیرد می تواند در دادگاه تقاضای توقیف اموال فرد مورد نظر را بکند. به طور کلی توقیف اموال به دسته های مختلفی مانند توقیف اموال تامینی و توقیف اموال اجرایی تقسیم می گردد. معنی اصطلاحاتی که در عنوان توقیف اموال محکوم علیه آمده ممکن است برای بسیاری از افراد پیچیده باشد به همین علت در ادامه به طور  خلاصه مفهوم هر یک از آنها را بیان می کنیم.

• توقیف

این واژه به معنی سلب آزادی از شخص یا مال با حالت انتظار برای آزاد شدن آن مال است که با نام توقیف شناخته می‌شود.

• مال

در اصطلاحات حقوقی مال در واقع به چیزی گفته می‌شود که قابل استفاده بوده و ارزش تبادلات اقتصادی و داد‌و‌ستد را داشته باشد.

• محکوم‌ علیه

در شرایطی که در یک دعوا (اختلافی که برای حل آن طرفین به دادگاه مراجعه کرده اند) توسط دادگاه به آن رسیدگی می شود ، ممکن است تصمیمات زیادی در زمان رسیدگی به اختلاف، توسط دادرس  پرونده گرفته شود. از بین این تصمیمات، تصمیمی که به اصل اختلاف ربط داشته باشد و به آن دعوا پایان دهد، حکم شناخته می‌شود.

علاوه بر آن به فردی که این تصمیم به ضرر او است، محکوم‌ علیه گفته می‌شود. برای مثال اگر شخصی شیشه اتومبیل شخص دیگری را بشکند، شخصی که شیشه ماشین را شکسته، علیه شخصی که شیشه آن را شکانده، در دادگاه دعوایی را مطرح می کند. درآخردادگاه اعلام می‌کند که حق با شخصی است که شیشه ماشین او شکسته و شخصی که این کار را کرده است باید خسارت وارد شده را جبران یا پرداخت کند. این تصمیم دادگاه و حکم آن به شخصی که شیشه اتومبیل فردی را شکسته است محکوم علیه گفته می شود.

اقسام توقیف اموال محکوم علیه

توقیف کردن اموال شخصی که دادگاه حکم او را صادر کرده است به دو نوع توقیف تامینی و توقیف اجرایی انجام می گیرد که هر کدام از آنها شرایط خاصی دارد که در ادامه آن ها را بیان می کنیم.

• توقیف تامینی

وقتی حکمی از طرف دادگاه صادر می شود برای اینکه آن را اجرایی کنند شرایطی لازم است حاکم باشد که یکی از این شروط این است که باید برای حکم، اجراییه صادر شود. این اجراییه به فرد محکوم علیه ابلاغ می شود و طبق قانون زمانی که اجراییه به محکوم له ابلاغ شد، فرد مورد نظر باید تا ده روز مفاد آن را اجرایی کند اما اگر در این مدت زمان فرد اموال خود را به دیگری انتقال بدهد یا آنها را مخفی کند و از بین ببرد یا به شکل کلی اقدام کند که محکوم له نتواند به حق خودش برسد، طبق یک ماده قانون اجرای احکام مدنی محکوم له می تواند قبل از تمام شدن این مهلت اموال فرد را برای توقیف معرفی کند که به این توقیف، توقیف تامینی می گویند.

• توقیف اجرایی

محکوم علیه وظیفه دارد که ظرف مدت زمان ۱۰ روز بعد از اینکه ابلاغیه به آن داده شد آن را اجرا کند اما ممکن است که در این مهلت حکم را اجرایی نکند و به وظایف دیگری هم که بر او واجب است عمل کند. در این شرایط بر طبق ماده ۴۹ قانون محکوم له می تواند درخواست کند تا معادل محکوم از اموال محکوم علیه توقیف گردد. در این شرایط بدون هیچ تاخیری دولت اقدام به توقیف اموال محکوم علیه می کند که به این توقیف اصطلاحا توقیف اجرایی می گویند.

شرایط مربوط به توقيف اموال محكوم‌عليه

1. ابلاغ اجراییه و انقضاي مهلت آن 10 روز است.
2. اگر محكوم‌عليه در مهلت ذکر شده حكم را اجرا نكرده باشد.
3. اگر محكوم‌عليه با محكوم‌له قراري براي اجراي حكم نگذاشته باشد.
4. اگر محكوم‌له مالي براي استيفاي محكوم‌به معرفي نكرده باشد يا در جريان دادرسي يا قبل از آن مالي از او توقيف نشده باشد.
5. محكوم‌له تقاضاي توقيف اموال محكوم‌عليه را كرده و پیش از آن نوع آن را هم تعیین كرده باشد.

• وکیل کیفری